Wiskunde door onderzoekend leren – The perfect mat(c)h?

In Vlaanderen zien we de afgelopen 20 jaar een sterk dalende trend op vlak van wiskundeprestaties binnen ons onderwijs. Dit terwijl de onderwijstijd voor het vak alleen maar is toegenomen (Faddar, J., 2020). PISA en TIMSS-resultaten tonen aan dat de achteruitgang zich strekt over verschillende leeftijden, alsook dat het effect het grootst is bij leerlingen met een lage sociaal economische status (SES).

Vooral de resultaten op vlak van meten en metend rekenen zijn beneden alle peil bij leerlingen uit het lager onderwijs en de eerste graad B-stroom (Faddar, J., 2020). Tegelijkertijd geven leerkrachten aan dat ze met twijfels en onzekerheden zitten bij het aanbrengen van wiskundige concepten. Men spreekt over een zekere rekenangst, wat negatieve gevolgen heeft op de lesaanpak en bijgevolg ook de leerresultaten van jongeren (Burte et al, 2020; Mizala, Martinez & Martinez, 2015).  

Gesteund op deze vaststellingen kunnen we concluderen dat er nood is aan nieuwe manieren om onze onderwijspraktijk te versterken. Wanneer we kijken naar praktijken die hoog effectief wiskundeonderwijs in de hand werken (NCTM, 2014), dan zien we hierin een grote overlap met de didactiek van onderzoekend lerend. Onderzoek op beperkte schaal toonde al aan dat een STEMaanpak, waarin de didactiek een centrale plaats heeft, bijdraagt tot een hoger leerrendement voor wiskunde (Kong & Mohd Matore, 2021). Echter, er is op Vlaamse bodem nog weinig onderzoek naar gedaan.  

In dit PWO-project willen we dan ook praktijkonderzoek uitvoeren vanuit de hypothese dat de didactiek van onderzoekend leren gunstig is voor het aanleren van wiskunde. Specifiek willen we de leerwinst nagaan voor de wiskundige concepten ‘meten en metend rekenen’ en dit bij jongeren uit de 3de graad BaO en 1ste graad SO B-stroom. Dit willen we realiseren via ontwerponderzoek (“designbased research”) waarbij we via co-creatie met enkele pilootscholen lesmateriaal ontwikkelen en uittesten.

Door middel van een quasi-experiment vergelijken we het vernieuwde lesmateriaal en de aanpak met een traditionele vorm van lesgeven voor wat betreft leerwinst. De resultaten worden geanalyseerd en gecontroleerd op de SES-variabele. Ook de mate van bedrevenheid bij de leerkracht in de didactiek van onderzoekend leren worden geanalyseerd. De conclusies, inzichten en ontwikkelde praktijkvoorbeelden zullen gevaloriseerd worden met het oog op het versterken van de lespraktijk en het vertrouwen van leerkrachten, net als de leerresultaten van de leerlingen.