Opleidingsbreed inzetten op feedback, feedup en feedforward in functie van het leerproces van graduaatsstudenten
Onderzoeksdomeinen
In haar onderwijsvisie en onderwijsbeleidsplan 2022-2025 hecht VIVES veel belang aan leergoesting en zelfsturing (Hogeschool VIVES, 2021). Zelfsturing wordt gedefinieerd als een groeiproces dat studenten in staat stelt om het eigen leerproces te plannen, monitoren en evalueren. Het behelst een metacognitieve, motivationele en gedragsmatige component (Luken, 2008). Een sterk zelfsturend vermogen hangt positief samen met studiesucces en een groter engagement voor levenslang leren (Zimmerman, 2002, Meens et al, 2021, Vanslambrouck, 2018, Van Laer & Elen, 2020).
Effectieve feedback, gekoppeld aan (formatieve en summatieve) toetsing zijn cruciale faciliterende elementen op weg naar zelfsturing voor studenten. Onder feedback in de brede zin, verstaan we zowel feedup, feedback als feedforward. Feedup verwijst naar de doelen bij een taak en beantwoordt de vraag waar de lerende naartoe werkt. Feedback gaat over de wijze waarop de student evolueert in functie van die doelen en feedforward zet de student verder op weg om de doelen te bereiken (Hattie & Timperley, 2007). Feedup richt het leren, feedback maakt het leren zichtbaar voor docent en student en zet de studenten aan het denken over hun leren en feedforward biedt de student aangrijpingspunten om aan de slag te gaan met de feedback. Het structureel inzetten van zowel feedup, feedback en feedforward draagt op die manier bij aan de ontwikkeling van zelfsturing bij studenten en heeft bovendien een positief effect op de leerprestaties.
VIVES operationaliseerde in het OOF-project ’22-’23 ‘de zelfsturende professional’ aan de hand van de VIVES GOAL kenmerken (i.e. Goesting, Ontwikkeling, Aanpak en Leerhouding): zie figuur 1. Daarnaast werden er adviezen uitgewerkt om zelfsturing te stimuleren, met onder andere een uitgewerkt kader rond feedback die zelfsturing bevordert.
In dit kader over feedback die gericht is op zelfsturing wordt ten eerste gesteld dat het zinvol is om verwachtingen en doelen van onderwijs- en leeractiviteiten duidelijk te maken (feedup) zodat studenten hun leerproces in handen kunnen nemen, studenten feedback te leren vragen en ontvangen. Bovendien is het belangrijk dat er niet alleen feedback gegeven wordt op de taak en het proces, maar ook op de zelfsturing (i.e. de GOAL-kenmerken) van studenten. Vervolgens is het cruciaal dat studenten aangezet worden om een actieve rol op te nemen in feedbackprocessen en aan de slag te gaan met de feedback (cf. feedforward).
Studenten aan de hand van feedback ondersteunen in hun groei tot zelfsturende professionals vergt een stapsgewijze begeleidende aanpak die niet alleen bewust ingebouwd wordt in de lespraktijk, maar evenzeer doorheen de hele opleiding. Op dit laatste aspect willen we focussen in dit OOF-project. Er is afstemming nodig binnen de opleiding over de manier waarop feedback gegeven wordt, wat van studenten verwacht wordt en welk groeiproces hierbij uitgebouwd wordt doorheen de opleiding. Afstemming binnen de opleiding over geven van feedback, feedup en feedforward en het gebruik van digitale toets- en feedbacktools hierbij, kan bovendien bijdragen aan de effectiviteit en haalbaarheid voor zowel docenten als studenten.