Het expertisecentrum sociale innovatie heeft i.s.m. de opleiding maatschappelijke veiligheid een veerkrachtmonitor ontwikkeld. Die helpt lokale besturen buurten beter te begrijpen en gerichter te versterken.
Hoe kan het dat acties om de sociale cohesie of zorgkracht te versterken in de ene buurt wél aanslaan en in de andere buurt niet, terwijl deze maar tien kilometer van elkaar liggen? Het expertisecentrum sociale innovatie van Hogeschool VIVES campus Kortrijk, i.s.m. de opleiding maatschappelijke veiligheid, heeft daarvoor een veerkrachtmonitor ontwikkeld. Die helpt lokale besturen buurten beter te begrijpen en gerichter te versterken.
Buurten beter wapenen tegen onvoorspelbare uitdagingen
Een lokaal bestuur heeft als belangrijke taak om de openbare orde en veiligheid van alle inwoners in hun stad of gemeente te waarborgen. Deze beschermingstaak wordt met de jaren complexer door aspecten als globalisering, digitalisering, klimaatverandering en de recente pandemie. Een stad of gemeente is bovendien geen uniform geheel. Buurten verschillen opvallend sterk op uiteenlopende manieren. Sommige buurten verouderen, andere verjongen en nog andere buurten herbergen een grote waaier aan nationaliteiten. Diversiteit alom dus!
Uit onderzoek blijkt dat buurten niet zomaar de speelbal zijn van bovenlokale ontwikkelingen. Het is mogelijk actief met globale evoluties aan de slag te gaan en concrete maatregelen te nemen om buurten beter te wapenen tegen mogelijke negatieve effecten van voortdurende en onverwachte veranderingen. Het is mogelijk om actief te sleutelen aan de veerkracht van buurten.
Als lokaal bestuur kies je met de veerkrachtmonitor voor impact
De veerkrachtmonitor, ontwikkeld door het Expertisecentrum Sociale Innovatie in samenwerking met de bacheloropleiding Maatschappelijke Veiligheid van VIVES, is een instrument dat toelaat in een beperkt aantal kerndimensies en indicatoren de huidige veerkracht van een buurt samen te vatten. Het is een laagdrempelig en eenvoudig instrument om naar de subjectieve beleving van buurtbewoners te peilen.
Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van een citizen science project waarbij lokale overheden, samen met burgers en middenveldorganisaties de veerkracht van een buurt in kaart brengen. Door de veerkrachtmonitor af te nemen van een representatieve steekproef van de buurtpopulatie, krijg je als lokaal bestuur extra data binnen, bovenop de nu reeds beschikbare databronnen. Ze geven inkijk in de subjectieve beleving van de mensen in een buurt.
Het instrument geeft de mogelijke ingrediënten aan om acties vorm te geven die buurten kunnen wapenen tegen de onvoorspelbare uitdagingen die onze huidige samenleving kenmerken. Je werkt met andere woorden echt op maat van een buurt in plaats van te vertrekken vanuit een algemeen geldend actieplan. Als lokaal bestuur kies je met de veerkrachtmonitor duidelijk voor impact.
Ontdek de monitor en ga zelfstandig aan de slag
De veerkrachtmonitor bestaat uit meerdere onderdelen. In een achtergrondrapport lees je meer over het conceptueel kader en de operationalisering van de monitor. Met het ‘citizen science’ stappenplan kan je heel concreet stap voor stap met burgers aan de slag gaan om representatieve data te verzamelen. Het volgende onderdeel omvat de effectieve monitor (vragenlijst) en een bijhorend template om resultaten in te vullen en te vergelijken.
Al deze tools vind je op Veerkrachtmonitor op buurtniveau | Hogeschool VIVES. Je kan ook steeds bij het Expertisecentrum Sociale Innovatie terecht voor verdere vragen of wetenschappelijke ondersteuning.