De Expertisecentra Sociale Innovatie en Zorginnovatie van VIVES en vier West-Vlaamse woonzorgcentra bundelden de krachten om na te gaan hoe specifiek woonzorgcentra er nu best voor kunnen zorgen dat zowel bewoners als medewerkers zich goed in hun vel voelen.
Ze doen dit door in te zetten op maximale verbondenheid tussen beide partijen. Het gaat om centra in Veurne, Kortrijk, De Panne en Wingene.
De zorgsector slaat al geruime tijd alarm: er zijn heel wat handen tekort. De Koning Boudewijn Stichting deed daarom recent aanbevelingen aan de zorgsector om werken in de zorg werkbaar te houden. Een sector binnen de zorg die (vaak onterecht) negatief in beeld komt zijn woonzorgcentra. Dit is jammer, want op veel vlakken leveren zij grote inspanningen om van deze plek een zo aangenaam mogelijke plek te maken om te leven (voor de bewoners), maar ook om te werken (voor hun medewerkers).
Een goede band tussen bewoners en medewerkers zorgt er mee voor dat bewoners zich goed in hun vel voelen in een woonzorgcentrum, maar ook dat de medewerkers voldoening kunnen halen uit hun job. Een gevoel van verbondenheid creëren tussen bewoners en medewerkers is dan ook heel belangrijk. Maar hoe doe je dat? Om dit te bepalen werkten onderzoekers van Hogeschool VIVES vier jaar lang nauw samen met vier West-Vlaamse woonzorgcentra: WZC Ter Linden in Veurne, WZC De Korenbloem in Kortrijk, WZC Sint-Bernardus in De Panne en WZC Amphora in Wingene.
Aanbevelingen
Door in gesprek te gaan met bewoners en medewerkers werd duidelijk welke factoren de verbondenheid kunnen versterken. Dit resulteerde in verschillende concrete aanbevelingen zoals o.a. een inloopperiode voorzien voor nieuwe bewoners zodat medewerkers een nauwe band met hem/haar kunnen krijgen. Ook raden de onderzoekers aan om de bewoners zoveel mogelijk inspraak te geven en niet enkel in hun zorgtaken, maar bijvoorbeeld ook in de manier waarop hun kamer wordt ingericht, welke uitstappen er georganiseerd worden etc. Ze suggereren om elke dag een beetje tijd in te bouwen waarbij medewerkers op een informele manier met de bewoners kunnen omgaan, los van hun zorgtaken.
De volgende stap was om vanuit die inzichten richting een innovatieve interventie te werken om de verbondenheid binnen het woonzorgcentrum nog meer vorm te geven. Elk woonzorgcentrum richtte daarom een werkgroep op bestaande uit bewoners, familieleden, personeelsleden van verschillende disciplines, directiemedewerkers en vrijwilligers.
Resultaten
Elk woonzorgcentrum bepaalde in deze samenwerking dus grotendeels zelf hoe deze interventie er kan uitzien en dit resulteerde in de volgende concrete resultaten:
- In WZC Amphora in Wingene ontstonden moodboards om bewoners meer eigenaarschap te geven bij het invullen van hun eigen dagbesteding zodat dit nog meer op maat kan gebeuren. Via de moodboards kunnen bewoners, familie en personeel aangeven welke interesses er bestaan onder bewoners en de activiteiten kunnen zo beter afgestemd worden.
- In WZC De Korenbloem in Kortrijk werd een Woon-Leef parlement opgezet waarbij bewoners en medewerkers uit verschillende disciplines een stem én inspraak krijgen over de brede thematiek van wonen en leven in het woonzorgcentrum.
- In WZC Ter Linden in Veurne werd een afdelingsoverstijgende werkgroep van medewerkers geïnstalleerd die actie onderneemt rond een positieve teamgeest.
- In WZC Sint-Bernardus in De Panne wordt het levensverhaal van elke bewoner nadrukkelijker gebruikt om de persoonlijke aandacht voor elke bewoner te verdiepen. Het wordt tegelijk als tool ingezet om bewoners beter in hun autonomie te ondersteunen en de opportuniteiten voor inspraak en participatie beter te kunnen benutten.
Verbondenheid
Al deze acties blijken positief bij te dragen tot een sterker relationeel klimaat binnen de woonzorgcentra en de verbondenheid te ondersteunen. Maar wat blijkt nog? Een proces doorlopen waarbij je met bewoners, familie, mantelzorgers, zorgmedewerkers, niet-zorgmedewerkers en directie rond de tafel zit en samen actuele vraagstukken bespreekt, wordt eveneens als relationeel versterkend ervaren. Het ondersteunt het reflecteren en het opnemen van verantwoordelijkheden door medewerkers, het leidt tot nieuwe ideeën en gedeelde doelstellingen en het wordt gezien als een manier om de betrokkenheid en effectieve participatie van familie en bewoners te versterken. Deze bijeenkomsten zijn dus op zich al een facilitator om tot meer verbondenheid te komen.
Meer gedetailleerde info over alle aanbevelingen en de opgezette acties per woonzorgcentrum is terug te vinden via de projectwebsite. Laat je inspireren om de verbondenheid binnen jouw organisatie te versterken waar mogelijk of start zelf een werkgroep om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Ook het volledige proces met de gebruikte methodieken staat bij elke casus uitgeschreven.